Promenom geopolitičke slike sveta od 2015. godine, menjao se i broj migranata koji je dospevao do balkanskih zemalja, odnosno do Srbije. Pored broja, menjale su se i okolnosti pod kojima su pristizali, kao i razlozi zbog kojih su se, duže ili kraće od uobičajenog, ovde zadržavali. Zajedno sa prilikama menjali su se i međunarodni stavovi, kao i pravni okviri koji su se odnosili na pojedinačna pitanja migracija, izbeglištva i azila. Sasvim prirodno, kroz vreme su se menjali i stavovi domaćina o pridošlicama. Srpski narod je pritom stekao i zadržao međunarodni ugled zahvaljujući solidarnosti i humanosti koju je iskazao u toku najvećeg priliva migranata u Evropu.
Dok su se na graničnim prelazima sa drugim tranzitnim zemljama dizale bodljikave žice i migranti vraćali, Republika Srbija je bila zagovornik humanog pristupa i koordinacije migracijama. Dakle , već 2015. godine opšti državni stav i stav njenog naroda je jasno definisan i imao je odjeka u svetu. Ipak, u poslednje vreme, posebno u vreme pandemije, nailazimo na antimigrantske stavove. Da li onda govorimo o istom narodu o kojem je Evropa pohvalno govorila i koliko se siuacija zaista promenila?
Prema istraživanju Fondacije za otvoreno društvo „Srbija“, 18% građana Srbije smatra da granice države treba da budu zatvorene za migrante, dok više od polovine građana smatra da granice treba da budu otvorene, s tim da treba ograničiti vremenski period zadražavanja migranata u okviru granica. Od ukupnog broja ispitanog stanovništva, u okviru istog istraživanja, 12% se izjasnilo da migrantima treba omogućiti i da ostanu u našoj zemlji i obezbediti im ravnopravan položaj sa ostalim građanima Srbije. Pritom, istraživanje je zabeležilo i to da su žene liberalnijih shvatanja u odnosu na muškarce. Ovu pojavu autori istraživanja dovode u vezu sa emocijonalnim odnosom prema migrantima i sposobnosti saosećanja sa njihovim položajem.
Istraživanje „Stavovi prema migrantima i izbeglicama u Srbiji“ beleži da se polovina građana Srbije slaže sa time da im migrant bude prijatelj ali tek jedna četvrtina ispitanika pristaje na to da se migrant trajno naseli u njihovo okruženje. Iz toga proizilazi da su Srbi otvoreni za prijateljske i poslovne saradnje, dok za formiranje rodbinskih odnosa i trajno naseljenje nisu spremni.
Stavovi prema migrantima su u velikojmeri određeni ekonomskim položajem ispitanika ali i stepenom informisanosti o ekonomskim pravima i mogućnostima migranata. Ukupno 52% stanovnika naše zemlje ne vidi migrante kao pretnju nacionalnom identitetu, ali čak 58% smatra da migranti povećavaju poresko opterećenje građanima Srbije. Iako se u javnosti govori o naseljavanju Srbije migrantima, ukupno 55% građana izjavljuje da ne zna koliko je ljudi dobilo azil u Srbiji. Zanimljivost koja je vezana za istraživanje je ta da ogromna većina srpskog stanovništva nikada nije bila u direktnom kontaktu sa migrantima, i da su njihova saznanja posredna.
Ako uzmemo u obzir rezultate istraživanja, možemo zaključiti da smo i danas zemlja koja spremno drži granice otvorenim i da građani Srbije podržavaju da Srbija ostane tranzitna zemlja. Iako čak 40% stanovnika veruje u neki oblik teorije zavere, zapravo više od 80% stanovnika nije imalo kontakt sa migrantima. Iako većina ni ne zna koliko je zapravo migranata u Srbiji i kakav je njihov status, strahuju da oni opterećuju srpsku ekonomiju. Dakle, ponovo se vraćamo na početak – srpski narod je u osnovi prijateljski nastrojen, ali treba još mnogo raditi na edukaciji i informisanosti.
PROJEKAT “MIGRANTSKA KRIZA – PRUŽIMO RUKU, NE OTPOR!” FINANSIJSKI JE PODRŽAN OD STRANE MINISTARSTVA KULTURE I INFORMISANJA REPUBLIKE SRBIJE. STAVOVI IZNETI U PODRŽANOM MEDIJSKOM PROJEKTU NUŽNO NE IZRAŽAVAJU STAVOVE ORGANA KOJI JE DODELIO SREDSTVA
Leave a Reply